Devlet Tiyatroları (DT), Alman yazar Heiner Müller'in "Medea Material" oyununu ilk kez izleyicilerle buluşturdu. 42 yıl önce yazılan oyun, mitolojiyi kullanarak savaşın kadınlar ve çocuklar üzerindeki yıkıcı etkisini, hayattan kopmalarını ve travmalarını derinlemesine ele alıyor. Ankara ve İstanbul DT ortak yapımı olan oyun, mapping ve hareketli ışık tasarımıyla savaşın acımasızlığını vurguluyor. Şiirsel anlatımıyla izleyiciyi derinden etkileyen oyun, savaşın dünyaya verdiği zararı gözler önüne seriyor. Oyunun başarılı kadrosu; dekor tasarımında Murat Gülmez, kostüm tasarımında Funda Çebi, ışık tasarımında Yakup Çartık, sinevizyon mapping tasarımında Can Akyürek ve dramuturjisinde Ali Berktay'dan oluşuyor.

Medea Material: Savaşın Yansıması

İzmir Bornova Bozkurt Kuruç Sahnesi'ndeki temsil öncesi, oyunun yönetmeni Ayşe Emel Mesci ve başrol oyuncusu Sükun Işıtan, açıklamalarda bulundu. Mesci, 1991'de Marsilya Akdeniz Tiyatro Enstitüsü'nde tanıştığı Müller'i postmodern bir yazar olarak nitelendirmenin yanlış olduğunu, Müller'in tarihsel determinist bir yazar olduğunu ve bütün kalıpların dışında yer aldığını belirtti. Müller'in metinlerinin, geleneksel drama metinlerinden farklı olduğunu, dünyayı kucaklayan, tarihsel ve mitolojik konuları üst üste yığılarak ele aldığını vurguladı. Mesci, Müller'in dünya görüşünün zaman içinde doğru çıktığını ve bugün bile güncelliğini koruduğunu ifade etti. Medea Material'ın çağdaş avangart tiyatrosunun örneklerinden biri olduğunu ve Devlet Tiyatroları'nın bu tarz oyunlara sahne vermesinin önemini dile getirdi. Oyunun seyircileri acılarla yüzleştirdiğini ve bu yüzden çok değerli olduğunu ekledi.

Mitolojiden Günümüze: Argonotlar ve Sömürü

Mesci, oyunda yer alan mitolojik unsurları da açıkladı. "Yağmalanmış kıyı, medea material, medea play, argonotlu manzara" olmak üzere dört ana olay etrafında dönen oyun, Gürcistan, Kafkasya ve Karadeniz coğrafyasındaki tarihi olayları sorguluyor. Müller, argonot gemisini mitolojinin ilk sömürgeci gemisi olarak tanımlıyor ve altın postu da sömürgelerden elde edilen yağmalanmış ganimet olarak nitelendiriyor. Medea ise oyunun anlatıcısı ve merkezindeki karakter. Mesci, oyunun Filistin, Orta Doğu, Suriye ve Ukrayna'daki savaşlara da göndermeler yaptığını, çocukların savaşta ölmesinin kabul edilemez olduğunu ve bunun sorumluluğunun altının çizilmesi gerektiğini belirtti.

Medea: Dünyanın Simgesi

Başrol oyuncusu Sükun Işıtan, oyunun alışılmış tiyatro oyunlarından farklı olduğunu, dünya ve insanlık üzerine ciddi eleştiriler içerdiğini söyledi. Oyunun çözüm önerisi sunmadığını, seyirciye "Bunu hep beraber yaşıyoruz" mesajını verdiğini belirtti. İKSV'nin 28. İstanbul Tiyatro Festivali'nde prömiyeri yapılan oyunun, 2,5 ayda günde 12 saatlik yoğun bir çalışma sonucu sahnelendiğini açıkladı. Antik Yunan'dan gelen bir arketip olan Medea'nın, iki çocuklu, kocası tarafından aldatılan bir kadın olduğunu ve intikam için çocuklarını öldürdüğünü anlattı. Işıtan, Medea karakterinin dünyayı simgelediğini, dünyada çocukların pervasızca öldürülmesinin kabul edilemez olduğunu vurguladı. Oyunun Suriye, Filistin ve Ukrayna'daki savaşlara göndermeler yaptığını ve bitmeyen bir savaşı, kendi çocuklarını sürekli öldüren bir sistemi eleştirdiğini söyledi. Tiyatronun bu gerçekleri görmezden gelemeyeceğini ve zulüm görenlerin daha sonra zalim haline gelebileceğini altını çizdi. Oyunun İstanbul ve İzmir'den sonra Ankara'da da sahneleneceğini ve yurt dışından da talepler aldıklarını belirtti.